2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı ile Türkiye’nin Akıllı Şehir vizyonu, temel değerleri, stratejik amaçları ve hedefleri tanımlanmış, Türkiye’nin 2020-2023 dönemi Akıllı Şehir strateji ve hedeflerini gerçekleştirmek için öncelikli eylemler belirlenmiştir.
2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı, Akıllı Şehir dönüşümünün tüm Türkiye’yi kapsayacak şekilde ve ülkemizin coğrafi yapısı, sosyoekonomik durumu gibi farklı dinamiklerin oluşturduğu ihtiyaçları dikkate alarak ulusal ve yerel katman olmak üzere çok katmanlı bir yapıda kurgulanmıştır. Akıllı Şehir dönüşümünün gerçekleşebilmesi için ülke ölçeğinde ortak bir yaklaşım ve anlayış birliği ile bütüncül bir şekilde ele alınması gereken politikalar ulusal katmanda, farklı şehir dinamiklerine göre şekillenen politikalar ise yerel katmanda yer almaktadır.
2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı kapsamında bahsi geçen şehir kavramı; nüfusu 50.000 ve üzeri olan yerleşim birimlerine (il, ilçe) ait kentsel alanlar ile sınırlıdır. Bunun yanı sıra tarım, sanayi, turizm ve hizmet gibi sektörlerde yoğun faaliyet gösteren ve nüfusu dönemsel olarak 50.000 ve üzeri olan kentsel alanlar da şehir olarak nitelendirilerek kapsama dâhil edilmektedir. Nüfusu 50.000’in altında kalan ancak Akıllı Şehir Çözümlerine ihtiyaç duyan kentsel alanların da 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nda yer alan görev ve sorumlulukları, ihtiyaç ve kapasiteleri doğrultusunda gerçekleştirmeleri mümkündür. Bununla birlikte Strateji ve Eylem Planı kapsamında yer alan bilgi güvenliği, Akıllı Şehir Mimarisi, açık veri gibi politikaların ortak varlıklar ve faaliyetler kapsamında ele alınması ihtiyacı nedeniyle söz konusu politikalar il bazında bütüncül olarak ele alınmıştır. Bu bağlamda, tanımı yapılan şehir kavramı dışına çıkılarak bahsi geçen politikalar il bazında merkez ve ilçeleri kapsayacak şekilde planlanmıştır.
2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı; olgunluk değerlendirme modeli kullanımı ile sistematik, yapısal ve bütüncül, ekosistem ihtiyaçlarına göre uyarlanabilen, yatırım ve kaynakları yönlendirmek için seçen ve önceliklendiren, paydaşlarının katılımını önemseyen, üst politika belgeleri ve tematik stratejiler ile uyumlu, ortak akıl ile inşa edilen, vatandaş deneyimi ve görüşü ile şekillenen, toplumsallık, sosyal dışlanma ve dijital uçurumu dikkate alan yenilikçi yaklaşım ve yeni teknolojilerin farkında, fayda maliyet dengesini gözeten, sosyal, ekonomik ve kültürel değerler üzerindeki etkiyi öngören, izleme değerlendirme mekanizmasını içeren, dinamik koşullara uyum sağlayan, teşvik mekanizmaları ile desteklenen, örnek uygulamalar ve rehberlik mekanizmalarıyla öncülük yapan Türkiye’ye özgü, dünyada dördüncü ve Türkiye’nin ilk Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı olma özelliğini taşımaktadır.
Mevcut Durum Analizi aşaması sonucunda; 5183 adet tespit elde edilmiştir. Mevcut Durum Analizi kapsamında yapılan incelemeler sonucu elde edilen tespitlerin mevcut durum ve hedef görünüm kırılımında bileşenler bazında gruplanması sağlanmıştır.
Strateji ve eylem planı hazırlama sürecinde stratejik amaçların, hedeflerin ve eylemlerin belirlenmesi için çalışmalarda tümdengelim ve tümevarım yöntemleri kullanılmıştır. Tümdengelim yöntemi ile hedef görünüm olarak sınıflandırılan tespitler kullanılarak aday stratejik amaçlar, hedefler ve eylemler tanımlanmıştır. Tümevarım yöntemi ile yapılan çalışmada mevcut durum tespitleri gerekçelere dönüştürülmüş, gerekçelerden yola çıkılarak aday eylemler, hedefler ve stratejik amaçlar tanımlanmıştır.
Tümevarım ve tümdengelim yöntemi ile elde edilen çalışmalar bir araya getirilerek 2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı Taslağı hazırlanmıştır. Bu aşamada 49 farklı kurumdan toplamda 162 katılımcının katılımıyla düzenlenen Akıllı Şehir Strateji Geliştirme Kapasite Kazandırma Çalıştayı ile de ekosistem paydaşlarının katılımı sağlanmıştır. Hazırlanan taslak çalışma, 52 farklı kurumdan toplamda 162 katılımcının katılımıyla düzenlenen Akıllı Şehir Ekosistemi Stratejik Bakış Çalıştayı ile çalıştaya katılan paydaşların görüşüne sunulmuş ve güncellenmiştir. Akıllı Şehir Bileşenlerine yönelik eylemlerin sorumlu ve ilgilisi olarak belirlenen kurumlarla birlikte bu eylemleri değerlendirerek görüşlerini almak amacıyla 12 ayrı gözden geçirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılara toplamda 15 farklı kurum katılmıştır. Tekil kullanıcı olarak toplamda 100 katılımcının katılımı sağlanmıştır.Bu çalışmalarla birlikte ekosistem paydaşları tarafından gerçekleştirilen Akıllı Şehir proje ve faaliyetlerinin Akıllı Şehir Stratejisi’ne uyumu ve stratejinin hayata geçirilmesine olan etkisinin değerlendirilmesi ve doğrulanmasında ortak bir dil ve yapı kazandırmak amacıyla Akıllı Şehirlere ilişkin Türkiye’ye özgü bir Olgunluk Değerlendirme Modeli geliştirilmiş ve seçilen iki yerel yönetimde modelin uygulaması gerçekleştirilmiştir
2020-2023 Ulusal Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı’nda yer alan eylemler, hazırlanan gerçekleştirme planına uygun şekilde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı koordinasyonunda sorumlu ve ilgili kurum/kuruluşlar ile ilgili diğer paydaşlar tarafından hayata geçirilecektir. İzleme ve değerlendirme faaliyetleri Akıllı Şehirler Stratejisi ve Eylem Planı İzleme ve Değerlendirme Modeli doğrultusunda yürütülecektir. Eylem planı uygulamaya konulduktan sonra ortaya çıkacak olan değişiklikler değişim yönetimi kapsamında ele alınacak ve eylem planının günün koşullarına göre güncellenen dinamik bir yapıda olması sağlanacaktır